Obronność (nie)zależnie od gospodarki
Opublikowano: 15 września 2016

Według kolejnej edycji raportu „Global Defense Outlook 2016. ShiftingPostures and EmergingFault Lines”, przygotowanego przez firmę doradczą Deloitte, Polska znalazła się w grupie państw, które do 2020 roku będą odnotowywać wyraźny wzrost gospodarczy, a jednocześnie znacząco zwiększą swoje budżety obronne.

Zgodnie z raportem Deloitte, wydatki 50 państw-liderów w dziedzinie obronności będą wynosić około 1,6 bln dolarów do 2020 roku. Ich łączny budżet na cele wojskowe przekracza 95 proc. wszystkich globalnych wydatków na obronność, do 2020 roku pozostaną raczej niezmienne i wyniosą nieco ponad 1,6 bln dolarów. Aż 92 proc. budżetów na obronę jest w dyspozycji państw, które od 2011 roku zmodernizowały swoje strategie obronne.

– Pomiędzy 2016 a 2020 rokiem 12 krajów z grupy liderów zredukuje swoje wydatki o 44 mld, w tym USA aż o 38 mld. Z kolei 16 krajów zwiększy budżet o ponad miliard dolarów rocznie, wzbogacając globalny budżet obronny o 91 mld. Aż 80 proc. tej sumy będą stanowić zwiększone wydatki na wojsko w Chinach, Indiach, Korei Południowej i Australii – wyjaśnia Piotr Świętochowski, dyrektor w dziale audytu, ekspert ds. przemysłu obronnego, Deloitte.

Zaledwie 7 spośród 50 państw o największych wydatkach na obronność zwiększyło swe zaangażowanie w tej dziedzinie od roku 2011. Można odnotować ogólny spadek poziomu zaangażowania militarnego związany ze zwolnieniem gospodarki. Na razie nie dotyczy to Polski, która zwiększy swój budżet obronny o 2 mld dolarów. W tym samym czasie kraje bałtyckie podniosą swe budżety o 40 proc.

Nowe linie podziału

Raport dzieli 50 państw wydających najwięcej środków na wojsko na 5 grup pod względem prognozowanego wzrostu wskaźników ekonomicznych w latach 2016–2020 i wzrostu wydatków na obronność (Higher-GrowthSpenders, Economizers, Higher-GrowthBalancers, Lower-GrowthBalancers, Outliners). – Polska jako jedyny spośród analizowanych krajów w Europie została zakwalifikowana do grupy Higher-GrowthSpenders, czyli państw, które w tych latach będą planowały wzrost budżetów obronnych na najbardziej dynamicznym poziomie 3-7 proc. rocznie. Oprócz Polski, w grupie, która liczy 14 państw, znalazły się również Australia, Chiny, Indie, Izrael, Pakistan czy Maroko. Grupa ta odpowiada za 27 proc. globalnego budżetu obronnego – mówi Piotr Świętochowski.

Zdaniem ekspertów Deloitte mimo słabnącego zaangażowania w wydatki na obronność w skali globalnej, czynniki ekonomiczne przyczyniają się do powstawania coraz silniejszych napięć pomiędzy mocarstwami. W ich wyniku na całym świecie pojawiły się nowe linie podziału, które są dla państw sygnałem, by rozsądniej i bardziej strategicznie podchodzić do inwestycji w obronność, żeby móc stawić czoła pojawiającym się zagrożeniom i ich skutkom dla całego świata.

– Rosja/NATO – połączenie bezpośredniego sąsiedztwa, wzrost zagrożenia ze strony sił zbrojnych w pobliżu granic Rosji i państw należących do NATO oraz brak mechanizmów w zakresie kontroli zbrojeń i możliwości w zakresie zarządzania kryzysowego zwiększyło ryzyko powstania przypadkowego konfliktu.

– Chiny/kraje Azji i Pacyfiku – ten pogłębiający się podział ma swe korzenie we wzroście znaczenia handlu morskiego dla gospodarek regionu Azji i Pacyfiku oraz braku międzynarodowych uregulowań prawnych, traktatów i instytucji wyposażonych w narzędzia do godzenia ze sobą sprzecznych interesów gospodarczych państw.

– Organizacje terrorystyczne/państwa – pogłębiający się konflikt pomiędzy grupami terrorystycznymi a rządami państw, przeciw którym grupy te występują, brak lokalnych bądź międzynarodowych instytucji zajmujących się problemami działalności terrorystycznej oraz dostęp do nowoczesnych narzędzi i nowych technologii wskazują, że wyzwania związane z terroryzmem nieprędko ustaną. Aż 92 proc. z 65 tys. ataków terrorystycznych pomiędzy 2005 a 2014 rokiem występowało w rejonie Bliskiego Wschodu, Południowej Azji oraz Afryki. W tym samym czasie na świecie w atakach terrorystycznych zginęło ponad 143 tys. ludzi.

– Dojrzałe/wschodzące mocarstwa nuklearne – pojawiła się nowa globalna linia podziału pokazująca, że rozprzestrzenianie się, nieumyślne użycie czy nawet kradzież broni jądrowej lub materiałów rozszczepialnych jest coraz bardziej prawdopodobne, ponieważ nie zmodyfikowano ogólnych międzynarodowych przepisów regulujących użycie tej niebezpiecznej broni.

–   Gospodarki oparte na informacji/gospodarki wschodzące – istnieje grupa państw, która jest bardziej uzależniona od usług i infrastruktury funkcjonujących na bazie sieci internet. Tzw. grupa państw „Cyber 10”, której przewodzą Korea Południowa, Holandia, Szwajcaria, Dania i Finlandia jest 6 razy bardziej narażona na cyberataki niż 10 państw najmniej nimi zagrożonych z końca rankingu Top 50.

„Defense Posture Index”

W tym roku eksperci Deloitte po raz pierwszy przedstawili wskaźnik „DefensePosture Index”, pokazujący skalę zaangażowania poszczególnych państw w dziedzinę obronności. Na jego poziom składa się 7czynników: udział sektora obronnego w PKB, w rynku pracy, w rządowych wydatkach brutto, łączna liczba głowic jądrowych, konflikty zewnętrzne, liczba zgonów na polu walki oraz eksport broni. Decyzje danego państwa podejmowane w tych 7 obszarach odzwierciedlają jego łączne zaangażowanie w dziedzinę obronności.

Jak się okazuje, wskaźnik ten obliczony dla całej grupy 50 państw spadł ze 100 punktów wyjściowych w 2011 r. do 98 punktów obecnie. Najwyższe DPI ma Rosja, Izrael i USA (180), a najniższe Dania, Indonezja i RPA (66). 6 spośród 10 z najwyższymi wynikami państw jest jednocześnie potęgami nuklearnymi. Ranking „DefensePosture Index” wskazuje, że jedynie 9 z 50 państw zwiększyło swe zaangażowanie w obronność w ciągu ostatnich 5 lat. Zaledwie 1 z nich (Francja) leży w Europie, a pozostałych 8 w Afryce, regionie Azji i Pacyfiku oraz na Bliskim Wschodzie.

Tomasz Rekowski

Pełny raport: www.deloitte.com/pl.

 

 

 

Tagi: „Defense Posture Index”, „Global Defense Outlook 2016. ShiftingPostures and EmergingFault Lines”, 50 państw-liderów w dziedzinie obronności, budżet obronny, Deloitte, Economizers, Higher-GrowthBalancers, Higher-GrowthSpenders, Lower-Growth Balancers, Outliners, raport, skala zaangażowania poszczególnych państw w dziedzinę obronności, wzrost wydatków na obronność