Czym są i jak działają zabawki sensoryczne?
Opublikowano: 26 czerwca 2019

Zabawki sensoryczne to wielofunkcyjne przedmioty o specyficznych fakturach i kształtach, wykorzystywane w grach, zabawach edukacyjnych oraz do rehabilitacji. Usprawniają rozwój zmysłów oraz rozwijają koordynację ruchową.

Czym są zabawki sensoryczne?

Zabawki sensoryczne to wielofunkcyjne przedmioty, wyróżniające się nietypowymi kształtami, nieprzeciętnym, kontrastowym zestawieniem kolorystycznym i geometrycznym, różnorodnością kształtów, materiałów i faktur. Ich dodatkową cechą jest imitowanie szelestu, grzechotania czy piszczenia. Zwykle odbiegają wyglądem od komercyjnych zabawek kreowanych na kształt bohaterów kreskówek czy filmowych baśni.

Akcesoria tego typu silnie oddziaływają na zmysły użytkownika, szczególnie na dotyk, wzrok, słuch, węch, a czasem nawet na smak, i z powodzeniem wykorzystywane są w grach i zabawach edukacyjnych oraz rehabilitacji nie tylko dzieci, ale także młodzieży i osób niepełnosprawnych ruchowo, psychicznie czy intelektualnie. Głównym zadaniem zabawek sensorycznych oprócz uatrakcyjnienia czasu jest stymulacja rozwoju psychofizycznego i umysłowego w przystępny i ciekawy sposób. Nietypowe produkty zwykle stanowią bodziec rozwojowy na dłuższy czas niż większość zabawek ściśle dostosowanych do konkretnych przedziałów wiekowych. Więcej na temat etapów prawidłowego rozwoju dziecka, znajduje się na stronie internetowej https://www.hellozdrowie.pl/.

Jaką zabawkę sensoryczną wybrać?

Wybierając sensoryczne zabawki, należy dopasować je do indywidualnych potrzeb użytkownika, z uwzględnieniem etapu rozwoju i kondycji zdrowotnej.

Dziecko w wieku niemowlęcym należy wprowadzać w świat bodźców stopniowo, aby nie wzbudzić w nim poczucia przytłoczenia. W tym wieku polecane są wszelkie grzechotki, maty edukacyjne, miękkie kostki sensoryczne czy tzw. metkowce, tzn. kawałki materiału obszyte różnego rodzaju wstążkami, metkami czy tasiemkami. Powszechnie wykorzystywane zabawki sensoryczne na tym etapie to tzw. misie szumisie, które oprócz funkcji przytulania i głaskania zapewniają kojący szum, ułatwiając zasypianie i relaks. Popularne są również interaktywne zabawki, które po dotknięciu w odpowiednim miejscu migoczą oraz wydają wesołe melodie i dźwięki.

Starszakom proponuje się bardziej zaawansowane zabawki dla dziecka, usprawniające zdolność integracji sensorycznej, czyli odbierania, rozumienia, organizowania i utożsamiania bodźców. Akcesoria w typie kostek sensorycznych rozwijają u dzieci abstrakcyjne myślenie czy koordynację ruchową. Przygotowują dziecko do rozpoznawania przedmiotów, takich jak guziki, suwaki, rzepy czy sznurówki, których funkcjonalność dziecko wykorzysta w przyszłości podczas samodzielnego ubierania się. Szeleszczące i grzechoczące dodatkowe elementy o różnorodnej kolorystyce i fakturze wzbogacają proces uczenia się. Powszechnie wykorzystuje się także różnej wielkości piłeczki sensoryczne, klocki, puzzle i układanki obrazkowo-dźwiękowe.

Dzieciom w wieku szkolnym oraz osobom niepełnosprawnym zwykle poleca się sensoryczne gniotki, grające maskotki i gry edukacyjne, np. dopasowywanie obrazków. Wskazane są dla nich wszelkiego rodzaju zajęcia aktywizujące zmysły, jak prace z użyciem masy bądź piasku kinetycznego czy malowanie palcami.

Działanie zabawek sensorycznych

Zabawki sensoryczne polecane są wszystkim dzieciom bez względu na ich stan zdrowia. Tego typu przedmioty wpływają na usprawnianie niedostatecznie rozwiniętych zdolności przetwarzania bodźców poznawczych, ale także mają funkcje profilaktyczne. Z powodzeniem zapobiegają nieprawidłowościom rozwojowym, uzupełniają codzienną aktywność edukacyjno-ruchową oraz pozwalają uczyć się i kontrolować pracę własnego ciała. Aktywizacja zmysłów umożliwia:

• intensywny trening zręczności rąk i zborności ruchów;
• ćwiczenie spostrzegawczości, kreatywności, koncentracji oraz zdolności zapamiętywania i odtwarzania;
• rozwijanie zmysłu równowagi.