Nowelizacja ustawy o VAT: Czy kary uderzą także w uczciwych podatników ?
Opublikowano: 23 listopada 2016

Zmiana w ustawie o VAT wprowadza m.in. obowiązek składania deklaracji VAT w formie elektronicznej od stycznia 2017 r. pod groźbą sankcji administracyjnych. Niedochowanie formy elektronicznej grozi karą jak za wykroczenie skarbowe.

Znowelizowana ustawa o VAT została przyjęta przez Sejm 16 listopada br. Wg szacunków resortu finansów, zmiany mają zaowocować zwiększeniem wpływów do budżetu państwa o 3,4 mld złotych. Z zapisów wyraźnie bije trend do zaostrzania kar również w odniesieniu do wykroczeń skarbowych i działań o bardzo szerokiej definicji np. za „nierzetelne wystawianie faktur czy posługiwanie się takimi dokumentami”. Co czeka firmy?

Deklaracje VAT tylko w formie elektronicznej

Od stycznia 2017 r. firmy będą zmuszone składać deklaracje VAT wyłącznie w formie elektronicznej. Obowiązek ten obejmie przedsiębiorców:

mających już teraz obowiązek składania deklaracji podatkowych (a także informacji i rocznego obliczenia podatku) za pośrednictwem środków komunikacji elektronicznej,
zarejestrowanych jako podatnicy VAT UE,
będących dostawcami objętymi mechanizmem odwróconego obciążenia (należy zwrócić uwagę, że katalog tych przedsiębiorców od 2017 zostaje poszerzony o niektóre firmy z branży budowlanej).

Pozostałych przedsiębiorców VAT obowiązek ten obejmie od stycznia 2018 r.

Kary za nierzetelność

– Rząd wdraża przepisy mające pomóc w zwalczaniu przestępczości gospodarczej, ale jednocześnie daje służbom skarbowym narzędzia mogące bić w uczciwych podatników, którzy nieumyślnie zaksięgują nierzetelnie wystawioną fakturę. By uniknąć takich zagrożeń, przedsiębiorcy potrzebują narzędzi do weryfikacji pomyłek czy drobnych błędów – komentuje Piotr Ciski, dyrektor zarządzający polskim oddziałem Sage.

Chodzi o zmiany w Kodeksie karnym skarbowym (KKS) polegające na zaostrzeniu kar za wykroczenia i przestępstwa skarbowe, włącznie ze zwiększeniem kar pozbawienia wolności (wprowadza je artykuł 4 znowelizowanej ustawy o VAT). Najwięcej emocji budzą zapisy dotyczące artykułu 56 i 62 KKS. Karze za wykroczenie skarbowe „podlega także ten podatnik, który mimo ujawnienia przedmiotu lub podstawy opodatkowania nie składa w terminie organowi podatkowemu lub płatnikowi deklaracji lub oświadczenia lub wbrew obowiązkowi nie składa ich za pomocą środków komunikacji elektronicznej” – to zmiana w art. 56 KKS;

oraz:

„Kto fakturę lub rachunek wystawia w sposób nierzetelny albo takim dokumentem się posługuje, podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych albo karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od roku, albo obu tym karom łącznie” – to zmiana w art. 62, par. 2; Dotychczasowa kara tu określona wynosiła „jedynie” do 240 stawek dziennych. Przypomnijmy: stawkę dzienną, o ile KKS na to nie wskazuje, określa sąd na podstawie m.in. dochodów sprawcy, jego stanu majątkowego i warunków rodzinnych. Przyjmując, że minimalna stawka dzienna to 1/30 minimalnego wynagrodzenia nie można zakładać, że na tym poziomie określi ją sąd, może być ona bowiem wielokrotnie wyższa.

Nowością dla firm jest wprowadzenie obowiązku przesyłania deklaracji VAT wyłącznie drogą elektroniczną i w formie elektronicznej. Niedochowanie tej formy zostaje obłożone sankcją jak za wykroczenie skarbowe. Jeśli zatem po Nowym Roku podatnik złoży w terminie prawidłowo wypełnioną deklarację VAT, ale w formie papierowej, podlegać będzie karze. – Dla firm rozliczających VAT, ale też dla biur rachunkowych zmiana w przepisach oznacza konieczność wdrożenia oprogramowania, które pozwoli wygenerować deklarację VAT w formie elektronicznej i przesłać ją w sposób bezpieczny na serwery ministerstwa finansów – dodaje Piotr Ciski.

Przypominamy, że przewidzianą karą za wykroczenie skarbowe jest grzywna zawierająca się w kwotach między jedną dziesiątą, a dwudziestokrotnością minimalnego wynagrodzenia. W roku 2017 będzie to zatem kwota pomiędzy ok. 200 a ok. 40 000 złotych. Nowelizacja ustawy o VAT nie wprowadziła w tym punkcie żadnych zmian.

Czy uczciwe firmy mają powód do obaw?

Zaostrzające się przepisy obejmujące wszystkich podatników budzą niepokój. Rząd zakłada walkę z przestępczością gospodarczą i przeciwdziałanie procederom wyłudzania podatków. Jednak surowsze przepisy mogą być także wykorzystywane do karania drobnych uchybień czy błędów popełnianych nie w złej wierze, przez ludzi uczciwie prowadzących biznes. – Cyfryzacja obiegu informacji między podmiotami a fiskusem, poprawa informacji i możliwości analitycznych stwarza skarbówce warunki do wdrażania prostych mechanizmów wykrywających nawet najmniejsze niedociągnięcia czy uchybienia podatników. Kwestią strategii aparatu skarbowego pozostaje, czy takie drobne przewinienia będą karane i jak dotkliwie. Próby sprostania wymogom ustawy bez odpowiednich narzędzi technologicznych są kłopotliwe i pracochłonne. Dla zachowania bezpieczeństwa prawno-podatkowego przedsiębiorcy powinni zatem już teraz poszukiwać odpowiednich rozwiązań by sprostać wymaganiom ustawy i unikać kłopotów wynikających niekiedy z drobnych pomyłek – dodaje Piotr Ciski.

Źródło: Publicis-Consultants Poland.