Turcja na rozdrożach
Opublikowano: 10 grudnia 2015

W ramach Obserwatorium Handlu Międzynarodowego 2015 w Istambule odbyło się spotkanie kadry kierowniczej  Euler Hermes oraz czołowych ekonomistów, którzy dzielili się swoją analizą najnowszych danych gospodarczych i przedstawili kluczowe elementy, które mogą pomóc Turcji wyjść z kryzysu gospodarczego w 2016 roku.

– Spowolnienie w Chinach będzie miało wpływ na światową gospodarkę, a wzrost światowego PKB w latach 2015-2016 powinien utrzymać się na poziomie poniżej 3 procent – powiedział Wilfried Verstraete, prezes zarządu Euler Hermes. – Na rynkach dojrzałych panuje względna stabilność, natomiast zaobserwowaliśmy wyraźne oznaki pogorszenia sytuacji w gospodarkach wschodzących. Podwyżka stóp procentowych przez amerykański Bank Rezerwy Federalnej będzie miała największy wpływ na takie kraje jak Turcja, Brazylia, Nigeria, Rosja i RPA. Pomimo tego dostrzegamy wiele możliwości dla Turcji w zakresie poprawy jej pozycji w łańcuchu wartości dodanej.

Rok 2015 był ciężkim rokiem dla eksportu tureckiego, ale dzięki poprawie popytu krajowego, możliwe będzie osiągnięcie wzrostu PKB na poziomie +3.2%. W 2016 roku Turcja powinna odnotować umiarkowaną poprawę swojego PKB, który wzrośnie do poziomu +3.6%. Niemniej jednak lokalna gospodarka boryka się z następującymi, bieżącymi problemami:

• Masakra walutowa – Lira turecka (TRY) to jedna z najbardziej ‘poszkodowanych’ walut w 2015 roku. Odbije się to na tureckim eksporcie w 2015 roku (np. w okresie styczeń-sierpień 2015 eksport towarów w USD spadł aż o 9% w porównaniu do analogicznego okresu w zeszłym roku, pomimo tego, że odnotowano 10-procentową zwyżkę eksportu w TRY). W konsekwencji, bieżące deficyty transakcji eksportowych pozostają na wysokim poziomie, podczas gdy wydatki netto inwestycji portfelowych tworzą niepokojąco dużą lukę w finansowaniu.
• Trzęsienie wywołane podwyżką wprowadzoną przez Fed – Fatalna mieszanka: pogarszające się perspektywy wzrostu i wysokie uzależnienie od finansowania zewnętrznego, połączone ze spadkiem cen towarów. Turcja to jeden z krajów, które odczują najwięcej negatywnych efektów podwyżki stóp procentowych wprowadzonych przez Fed (amerykańska rezerwa federalna).
• Zadłużenie: Spore zadłużenie w walutach obcych stwarza realne zagrożenie. W 1 kwartale 2015 r. aż 93% tureckiego długu zewnętrznego to kredyty w walutach obcych (na rynkach wschodzących – średnio 76%). Sytuacja jest tym bardziej trudna, że we wrześniu rezerwy walutowe spadły o 10 miliardów USD w stosunku rok do roku. Również w sektorze prywatnym zadłużenie wzrasta w szybkim tempie, co szczególnie dotyczy spółek niefinansowych (NFC), których zadłużenie odnotowało poważny wzrost od 2010 r. Jednakże całkowite zadłużenie sektora niefinansowego pozostaje na adekwatnym poziomie w porównaniu z innymi krajami z tej grupy, dzięki konsolidacji fiskalnej sektora publicznego.

Omawiając przewidywane scenariusze niewypłacalności dla Turcji, główny ekonomista Euler Hermes, Ludovic Subran, stwierdził, że: – Po 9-procentowym spadku upadłości firm w Turcji w 2014 roku, rok 2015 przyniesie spadek o 5%, ale w 2016 roku może dojść do wzrostu tego wskaźnika o ok. 6 procent. Dodatkowo, lira turecka to jedna z najbardziej ‘poszkodowanych’ walut – oczekuje się, że w perspektywie całorocznej, w 2015 roku spadek wartości liry tureckiej do dolara amerykańskiego wyniesie 24%. Jednakże są też pozytywne perspektywy dla Turcji: poprawa sytuacji w Europie przyniesie wzrost eksportu tureckiego, niskie ceny ropy będą wspierać popyt krajowy, a ogólna, dobra kondycja sektora bankowego to zdecydowanie pozytywny sygnał.

Szanse dla firm tureckich

Według prezesa Euler Hermes Turkey, Özlem Özüner, rok 2016 przyniesie szereg możliwości dla przedsiębiorców w Turcji: – W 2016 roku sytuacja w eksporcie powinna zacząć się stopniowo poprawiać. Największe szanse dla zwiększenia eksportu tureckiego to Europa i kraje MENA, a najgorsze wyniki spodziewane są w eksporcie do Rosji – gdzie sytuacja pozostaje negatywna. Sektor tekstylny i samochodowy powinny odnotować pozytywne skutki poprawy sytuacji w UE, natomiast największe szanse dla przemysłu rolno-spożywczego, chemicznego i maszynowego dają kraje MENA (Bliski Wschód i Afryka Północna). Pozycja Turcji w łańcuchu wartości dodanej powinna nadal poprawiać się w sektorze samochodowym, chemicznym, produkcji tworzyw sztucznych i wyrobów z gumy, udział w rynku tureckich producentów sprzętu i maszyn również będzie się zwiększał.

Szansa nr 1: Poprawa sytuacji na rynku energetycznym

Produkcja energii odnawialnej w Turcji zwiększyła się trzykrotnie od czasu wprowadzenia pierwszej polityki energetycznej w 2001 r., a przyjęta wówczas strategia nie straciła na dynamice. W zakresie energii odnawialnej, jedne z podstawowych celów do 2023 roku to osiągnięcie mocy na poziomie 20.000 MW dla elektrowni wiatrowych i 5.000 MW nowej energii słonecznej.

Szansa nr 2: Przemysł rolno-spożywczy – Dźwignia w postaci nowych rynków zbytu

Produkcja w sektorze rolno-spożywczym powinna wzrosnąć o 2,5 procent rocznie w latach 2015-2016. W 2016 r. ponad połowa zysków z eksportu będzie pochodziła z krajów MENA (Bliski Wschód i Afryka Północna) i UE.

Szansa nr 3: Przemysł samochodowy – Jeden z głównych graczy na rynku europejskim

Turecki przemysł motoryzacyjny potwierdzi swoją kluczową rolę na rynku europejskim. Turcja eksportuje 75 procent produkcji swojego sektora motoryzacyjnego. Euler Hermes oczekuje, że w 2016 roku Turcja osiągnie przychody z eksportu na poziomie 16 miliardów USD.

Szansa nr 4: Transport – Od transportu drogowego do lotniczego – zróżnicowanie oferty usług

Nadal obserwujemy wzrost w sektorze transportu drogowego w tym kraju, ale dynamika wzrostu spadła do poziomu + 1% w 2014 roku w porównaniu do średniego rocznego wzrostu od 2006 r., czyli 5%. Również Turkish Airlines (Tureckie Linie Lotnicze) odnotowały najszybszy wzrost w skali globalnej – tj. o +19% w przeciągu ostatnich 12 miesięcy (wzrost przychodów na pasażerów na 1 km).

Tagi: Euler Hermes, kryzys gopspodarczy, Ludovic Subran, Özlem Özüner, Turcja, Wilfried Verstraete