Tekstronika to przyszłość
Opublikowano: 13 maja 2018

Wyroby tekstroniczne, takie jak nasz kostium, integrują zminiaturyzowaną elektronikę oraz specjalistyczne systemy elektroniczne z tkaniną w jedną funkcjonalną całość – mówi dyrektor Instytutu Włókiennictwa, Tomasz Czajkowski

W 2015 roku w kategorii „produkt przyszłości jednostki naukowej” wyróżniono państwa modułowy wyrób tekstroniczny, zgłoszony wspólnie z Wydziałem Automatyki, Elektroniki i Informatyki Politechniki Śląskiej w Gliwicach. Na czym polegał ów projekt i czy z perspektywy czasu można powiedzieć, że okazał się rynkowym hitem?

Istotą projektu było opracowanie rozwiązania pozwalającego zbierać dane na temat ruchów wykonywanych przez użytkowników, a następnie ich gromadzenie i wizualizacja. W kostiumie wykorzystano, opracowane przez naukowców Instytutu Włókiennictwa, materiały konduktywne. Pozwalają one zamontować czujniki do akwizycji ruchu bezpośrednio na tkaninie, bez potrzeby instalowania kabli czy korzystania ze stacjonarnych laboratoriów analizy ruchu. Proszę pomyśleć o możliwościach, jakie daje taki lekki, tani produkt dla zdalnego monitorowania np. pacjentów.

Tekstronika to nowa, lecz bardzo intensywnie rozwijająca się dziedzina nauki. Wyroby tekstroniczne, takie jak nasz kostium, integrują zminiaturyzowaną elektronikę oraz specjalistyczne systemy elektroniczne z tkaniną w jedną funkcjonalną całość. To właśnie intensywny rozwój technologii włókienniczych i konstrukcji tkanin wpłynął na rozwój tzn. inteligentnych tekstyliów. Rozwiązania tekstroniczne mogą znaleźć zastosowanie w wielu dziedzinach życia człowieka, jak elektronika użytkowa, medycyna, a także odzież rozrywkowa i sportowa, wyroby ratownicze czy militarne, za każdym poprawiając komfort i bezpieczeństwo życia człowieka. Przed odzieżą tekstroniczną stawiane są teraz dość wysokie wymagania związane z miniaturyzacją stosowanej elektroniki, dokładnością rejestrowania i przetwarzania danych. Obecnie prace badawcze koncentrują się na wprowadzaniu obwodów elektrycznych, elementów elektroprzewodzących w struktury włókniste, tak aby  otrzymane  wyroby  nie  odróżniały  się wizualnie od obecnie stosowanych produktów pozbawionych właściwości tekstronicznych oraz mogły być poddawane procesom związanym z codziennym użytkowaniem i konserwacją odzieży, jak chociażby pranie, nie tracąc swojej funkcjonalności.

Jak Instytut przez swoje badania wspiera polską innowacyjność?

Szczególnie w ostatnich latach włókiennictwo staje się jedną z najbardziej innowacyjnych gałęzi gospodarki. To nauka bardzo interdyscyplinarna, nie tylko w zakresie odzieży. Działalność Instytutu Włókiennictwa skupia się wokół zagadnień funkcjonalizacji materiałów. Powstające w Instytucie rozwiązania nie zawsze dotyczą łączenia technologii IT z włókiennictwem. W Instytucie opracowano też np. specjalną konstrukcję odzieży dla osób starszych i niepełnosprawnych. Uwzględniono w niej ograniczenia ruchowe wynikające z zaburzeń lub zniekształceń ciała. Powstałe realizacje pozwalają osobom starszym swobodnie zdejmować odzież samodzielnie lub z niewielką pomocą. Licencję na produkcję wykupiła jedna z firm. Oferuje teraz na rynku odzież, która powstała w Instytucie, osobom przechodzącym rehabilitację ruchową.

Innowacje powstałe w Instytucie komercjalizujemy również sami. Na potrzeby przemysłu energetycznego produkujemy izolacyjne materiały do kabli wysokiego i średniego napięcia. Wykorzystywane są one przez jedną z największych firm na rynku w kablach przeznaczonych np. dla górnictwa. Produkowana w Instytucie włóknina zabezpiecza je przed wilgocią, zapewnia niepalność, a przede wszystkim dzięki elektro-przewodzeniu zmniejsza ryzyko ich uszkodzenia.

Rozmawiała Magdalena Szczygielska