Czym są tworzywa sztuczne i jak się je poddaje recyklingowi?
Opublikowano: 3 stycznia 2023

Tworzywa sztuczne zdominowały naszą rzeczywistość, chociaż ich masowa produkcja zaczęła się dopiero w latach 50. ubiegłego wieku. Obecnie każdego roku produkuje się na świecie setki milionów ton plastiku, który ułatwia nasze codzienne funkcjonowanie i czyni je bardziej komfortowym. Jednocześnie najbardziej problematyczną i groźną dla środowiska grupą odpadów są właśnie tworzywa sztuczne. Co to w praktyce oznacza dla naszej przyszłości? Czym w istocie są towarzyszące nam każdego dnia tworzywa sztuczne, na czym polega ich recykling i dlaczego jest on tak istotny?

Tworzywa sztuczne – co to za materiały i czym się one charakteryzują?

Tworzywa sztuczne to materiały złożone z polimerów syntetycznych lub zmodyfikowanych polimerów naturalnych oraz różnych substancji dodatkowych, np. barwników, stabilizatorów, wypełniaczy, które nadają im określone właściwości użytkowe. Tworzywa sztuczne, w odróżnieniu od naturalnie występujących wielocząsteczkowych związków chemicznych (polimerów), np. celulozy, są wytworem człowieka, otrzymywanym w przemysłowych procesach polimeryzacji. Popularne plastiki to niejednorodna grupa materiałów, które mogą mieć różne zastosowanie. Tym, co jednak łączy różne rodzaje tworzyw sztucznych, oprócz sposobu powstania, jest ich duża wartość użytkowa oraz stosunkowo niski koszt produkcji. Plastiki są lekkie, łatwe do formowania i barwienia, odporne na czynniki chemiczne i wilgoć, a to wystarczyło, by szybko zmonopolizowały świat. Z plastiku tworzy się m.in. opakowania, butelki, pojemniki na żywność (PET), rury, pudełka (HDPE), torebki foliowe i worki (LDPE), rynny, kable (PVC), zakrętki pojemników i butelek (PP), zabawki, sztuczną biżuterię, styropian i wiele, wiele setek tysięcy innych produktów. Z tworzyw sztucznych korzysta przemysł motoryzacyjny, budownictwo, przemysł spożywczy, kosmetyczny, branża medyczna. Niestety plastiki mają poważne wady – nie są obojętne dla środowiska, jest ich bardzo dużo i mogą rozkładać się nawet przez tysiące lat, uwalniając toksyczne związki do otoczenia. Dużym zagrożeniem może być ponadto tzw. mikroplastik, który poprzez układ pokarmowy trafia do organizmów zwierząt i ludzi. Wobec braku możliwości wyrugowania plastiku z przemysłu jedynym realnym sposobem na ograniczenie ilości odpadów plastikowych jest ich recykling. Recykling tworzyw sztucznych pozwala przetwarzać odpady plastikowe na surowce, które posłużą do produkcji nowych wyrobów, chronić środowisko i oszczędzać naturalne zasoby bez konieczności rezygnowania z przydatnych, a czasem wręcz niezbędnych nam tworzyw sztucznych.

Jak wygląda recykling tworzyw sztucznych?

Recykling odpadów plastikowych odbywa się w wyspecjalizowanych do tego zakładach przetwarzania, które dzięki zastosowaniu różnych zaawansowanych metod obróbki są w stanie przekształcić plastikowe odpady w dobrej jakości surowiec wtórny. Recykling plastiku jest jedną ze specjalności znanej z innowacji na polu recyklingu firmy Stena Recycling. Stena Recycling od wielu dziesięcioleci przetwarza odpady różnych typów, a część jej zakładów, w tym również te zlokalizowane w Polsce, prowadzi przyjazny środowisku recykling tworzyw sztucznych. Firma uruchomiła ostatnio w Polsce m.in. nowoczesną linię do recyklingu folii LDPE, dzięki której przetwarza rocznie kilkanaście tysięcy ton tego odpadu. Folia opakowaniowa, która trafia do zakładu Stena Recycling jest segregowana i wstępnie oczyszczana, a następnie rozdrabniana. Płatki folii muszą w dalszej kolejności zostać dokładnie umyte i osuszone. Następnie materiał jest poddawanych obróbce termicznej, a ze strug uformowanych pod wpływem ciepła tworzy się regranulat. Powstały w ten sposób surowiec jest badany w punkcie kontroli jakości Stena Recycling, gdzie sprawdzana jest jego jakość i właściwości, a potem przekazywany wytwórcom wyrobów plastikowych. Tworzywa sztuczne pochodzące z recyklingu wykorzystuje się m.in. do produkcji opakowań, worków, plastikowych pudeł, czy doniczek.