Inflacja a Chaos Społeczny – Jakie Są Przyczyny i Skutki?
Opublikowano: 29 czerwca 2024

Inflacja oznacza proces trwałego wzrostu ogólnego poziomu cen w gospodarce, co w efekcie prowadzi do spadku siły nabywczej pieniądza krajowego. Z kolei zjawiskiem przeciwnym do inflacji jest deflacja. Co niesie ze sobą inflacja i dlaczego może doprowadzić do ogólnego chaosu w społeczeństwie? Zapraszamy do zapoznania się z artykułem.

Co Wpływa na Inflację?

Jak wiadomo inflacja to spadek siły nabywczej pieniądza. Za tę samą kwotę pod koniec roku, możemy kupić mniej produktów. Dzieje się tak dlatego, iż pieniądze mają wtedy niższą wartość. Na inflację ma wpływ wiele czynników. Należą do nich między innymi:

• wzrost cen surowców energetycznych
• wzrost kosztów produkcji
• wzrost popytu (niedostosowanie struktury produkcji do struktury popytu konsumentów)
• zwiększenie podaży pieniądza (w naszym kraju prawo do emisji pieniądza posiada jedynie Narodowy Bank Polski)
• niezrównoważony budżet (dzieje się tak w momencie kiedy państwo wydaje więcej, niż jest w stanie pokryć dochodami)
• wadliwa struktura gospodarki.

Do przyczyn inflacji możemy także zaliczyć nadmierny wzrost płac w gospodarce, nadmierna ilość monopoli w gospodarce, ograniczenie podaży, kłopoty finansowe państwa i konieczność finansowania deficytu budżetowego.

Rodzaje Inflacji

Wyróżnia się kilka rodzajów inflacji:

• Inflacja strukturalna: niedostosowanie struktury produkcyjnej do zmieniających się potrzeb nabywców. Ma ona charakter inflacji popytowo-kosztowej.
• Inflacja kosztowa: wzrost cen przy rosnących kosztach produkcji.
• Inflacja popytowa: wzrost cen w momencie gdy istnieje nadmierny popyt w stosunku do istniejącej podaży. Nazywana jest ona również inflacją pieniężną ze względu na nadmierną ilość pieniądza w obiegu.

Możemy wyróżnić również inflację galopującą, kroczącą, pełzającą, czy też hiperinflację:

• Inflacja krocząca: wzrost cen wynosi kilkanaście procent. Wywołuje określone zachowania podmiotów gospodarczych, zaczyna się wymykać spod kontroli.
• Inflacja galopująca: procent wzrostu cen wyraża się liczbą dwucyfrową. Mogą wtedy powstawać napięcia o charakterze społeczno-gospodarczym. Strajki, osłabienie systemów motywacyjnych, zahamowanie wzrostu gospodarczego.
• Inflacja pełzająca: wzrost cen kiedy nie przekracza ona kilku procent rocznie. Nie powoduje zakłóceń w przebiegu procesów gospodarczych, poddaje się kontroli.
• Hiperinflacja: szybka, często błyskawiczna utrata wartości pieniądza, gwałtowny wzrost cen spowodowany finansowaniem przez państwo wydatków budżetowych.

Przykłady Hiperinflacji na Świecie

Niemcy, 1923

Niemcy doświadczyły hiperinflacji po I wojnie światowej. Ceny rosły tak szybko, że ludzie musieli nosić pieniądze w koszach, a chleb kosztował miliony marek. Przyczyną była polityka drukowania pieniędzy przez rząd, aby spłacić długi wojenne.

Zimbabwe, 2008

W Zimbabwe inflacja osiągnęła astronomiczne wartości, a ceny podwajały się co kilka godzin. Kraj wprowadził banknoty o nominałach bilionów dolarów Zimbabwe, które jednak szybko traciły wartość. Przyczyną była nieudana reforma rolna i zła polityka gospodarcza.

Argentyna, lata 80.

W latach 80. Argentyna doświadczyła jednej z najwyższych inflacji w historii. W 1989 roku inflacja osiągnęła nieprawdopodobną wartość ponad 5 tysięcy procent! Przyczyną były m.in. drukowanie pieniędzy bez pokrycia oraz zaciąganie ogromnych długów przez rząd.

Grecja, 2010

W 2010 roku Grecja znalazła się na skraju bankructwa i musiała prosić o pomoc międzynarodowych instytucji finansowych. Kraj zmagał się z wysokim zadłużeniem oraz niskim wzrostem gospodarczym. W celu uniknięcia bankructwa, rząd musiał podjąć surowe środki oszczędnościowe, co doprowadziło do drastycznego spadku dochodów obywateli.

Wenezuela, obecnie

Wenezuela to kraj dotknięty hiperinflacją i głębokim kryzysem ekonomicznym. Inflacja szacowana jest na około 10 milionów procent rocznie, a ceny produktów codziennego użytku są nieustannie podnoszone. Główną przyczyną tego stanu rzeczy jest nieodpowiedzialna polityka gospodarcza rządu, w tym drukowanie pieniędzy bez pokrycia. W 2018 roku Międzynarodowy Fundusz Walutowy (MFW) ogłosił, że Wenezuela ma najgorszą prognozę wzrostu gospodarczego na świecie. Kraj ten jest również uznawany za jednego z najbardziej niebezpiecznych i biednych w Ameryce Łacińskiej.

Jak Walczyć z Inflacją?

Polityka Monetarna: Narodowy Bank Polski może regulować ilość pieniądza w obiegu przez podnoszenie stóp procentowych, co zmniejsza popyt na kredyty i ogranicza konsumpcję.

Polityka Fiskalna: Rząd może zmniejszyć wydatki publiczne i zwiększyć podatki, aby ograniczyć dostępność pieniądza w gospodarce.

Kontrola Cen i Płac: W skrajnych przypadkach rządy mogą wprowadzać kontrole cen i płac, aby ograniczyć wzrost cen.

Wspieranie Produkcji: Inwestowanie w rozwój infrastruktury i technologie może zwiększyć podaż dóbr i usług, co pomoże zrównoważyć popyt.

Jak Wyglądała Inflacja w Polsce – Dane Historyczne

Lata 90-te

Po transformacji ustrojowej na początku lat 90-tych, Polska doświadczyła wysokiej inflacji. W latach 1989-1990 inflacja wynosiła ponad 500%. Reformy Balcerowicza, w tym restrykcyjna polityka monetarna i liberalizacja cen, pomogły opanować sytuację.

2000-2023

Od początku XXI wieku inflacja w Polsce była stosunkowo niska, oscylując wokół 2-3% rocznie. W 2020 roku, w wyniku pandemii COVID-19, inflacja wzrosła, a w 2022 roku osiągnęła poziom ponad 8%, co było najwyższym wskaźnikiem od dekady.

Skutki Inflacji i Jak Się Chronić?

Do skutków inflacji możemy zaliczyć między innymi:

• spadek wartości i zaufania do pieniądza
• brak stabilności w prowadzeniu działalności gospodarczej
• spadek wartości niezabezpieczonych oszczędności
• utrudnienia w rozliczaniu transakcji zagranicznych
• ograniczenie produkcji

Aby chronić się przed inflacją, warto inwestować w aktywa, które zachowują swoją wartość, takie jak nieruchomości, złoto, czy obligacje skarbowe. Dywersyfikacja portfela inwestycyjnego oraz unikanie nadmiernego zadłużenia mogą również pomóc zminimalizować negatywne skutki inflacji.

Inflacja jest złożonym zjawiskiem, które ma wiele przyczyn i skutków. Choć może prowadzić do chaosu społecznego i gospodarczego, istnieją również narzędzia i strategie, które mogą pomóc w jej kontrolowaniu. Zrozumienie mechanizmów inflacji jest kluczowe zarówno dla ekonomistów, studentów, jak i całego społeczeństwa.

Czy chcesz dowiedzieć się więcej o tym, jak radzić sobie z inflacją i jakie są jej długoterminowe skutki? Zapisz się na nasz newsletter, aby otrzymywać regularne aktualizacje i analizy ekonomiczne.

Tagi: finanse, Gospodarka, inflacja, Polska