Jak rozpoznać choroby mięśnia sercowego?
Opublikowano: 1 października 2020

Serce to jeden z najważniejszych narządów w ludzkim organizmie – jego praca trwa bezustannie, ponieważ to za jego sprawą do wszystkich komórek jest dostarczana niezbędna krew. Niestety, podobnie jak w przypadku innych organów, to codzienne funkcjonowanie może zostać zaburzone i powodować niewydolność serca. Przyczyny takiego zjawiska mogą być różne, dlatego warto poznać najczęstsze choroby mięśnia sercowego.

Zapalenie mięśnia sercowego

Jest to schorzenie bardzo trudne do rozpoznania, ponieważ może się objawiać w różnorodny sposób i na podłożu wielu zmiennych uwarunkowań. „Mimo bogactwa potencjalnych źródeł i coraz częstszego ustalania czynnika sprawczego zapalenia mięśnia sercowego oraz kardiomiopatii pozapalnej, nadal wiele przypadków pozostaje bez ustalenia adekwatnego podłoża choroby”[1]. W większości przypadków ZMS jest spowodowane wirusem, dlatego może się rozwinąć np. po infekcji gardła. Objawia się najczęściej bólem w klatce piersiowej, nieregularnością pracy serca, uczuciem duszności i zmęczenia. Zdarza się, że jest mylone z zawałem serca, ponieważ daje podobne symptomy.

Zapalenie mięśnia sercowego może być też wynikiem zakażenia bakteriami, jak gronkowce, a także drobnoustrojami, grzybami czy pasożytami. Do szkodliwych czynników możemy również zaliczyć promieniowanie, niektóre leki oraz środki chemiczne.

Choroba wieńcowa

Choroba wieńcowa jest także nazywana chorobą niedokrwienną serca. Wówczas mamy do czynienia ze zwężaniem naczyń wieńcowych – prowadzi to do niedotlenienia komórek mięśnia sercowego, co z kolei powoduje niewydolność serca. Przyczyny tego zjawiska to przede wszystkim miażdżyca tętnic wieńcowych i niedokrwienie.

Głównym objawem choroby wieńcowej jest tzw. dławica piersiowa – pojawia się wtedy uczucie ucisku, pieczenia, a nawet dławienia, co nasila się w trakcie wysiłku fizycznego lub też pod wpływem stresu lub zimnego powietrza. Na szczęście w tym przypadku diagnostyka jest niezwykle skuteczna. Podstawą jest tutaj szczegółowy wywiad z pacjentem, a ostateczna diagnoza musi zostać potwierdzona m.in. poprzez badania laboratoryjne oraz nieinwazyjne testy kardiologiczne[2].

Częstotliwość występowania choroby wieńcowej wzrasta wraz z wiekiem – największe ryzyko jest po 60. roku życia. Szacuje się, że chorować może nawet 40 tysięcy osób na milion mieszkańców krajów europejskich.

Niewydolność serca – przyczyny

Duszności odczuwalne podczas wysiłku, a nawet w trakcie wypoczynku, kaszel, problemy z układem żołądkowym, puchnące kostki, senność tuż po posiłku – wszystkie te symptomy mogą zwiastować niewydolność serca. Ze względu na wszechstronność objawów, trudno jest prawidłowo je rozpoznać i tym samym uzyskać właściwą pomoc u kardiologa. Jakiekolwiek niepokojące sygnały powinny nas skłonić do wykonania nawet rutynowych badań, które mogą wykluczyć niektóre choroby.

Poza zapaleniem mięśnia sercowego i chorobą wieńcową, do przyczyn zaburzonej akcji serca zaliczamy:

choroby płuc, np. astma;
nadciśnienie tętnicze;
przebyty zawał serca;
cukrzycę;
marskość wątroby;
radioterapię;
nabyte oraz wrodzone wady serca.

[1] T. Zapolski, A. Haratym-Zwolak, A. Wysokiński, Współczesne zasady diagnostyki zapalenia mięśnia sercowego i kardiomiopatii pozapalnej, „Folia Cardiologica” 2015, nr 10.

[2] A.M. Frycz-Kurek, P. Buchta, J. Szkodziński, Stabilna choroba wieńcowa – epidemiologia, diagnostyka, wybór postępowania, „Choroby Serca i Naczyń” 2008, t. 5, nr 3.

Bibliografia

Dziubek K., Bąkowski D., Wożakowska-Kapłon B., Zawał serca czy zapalenie mięśnia sercowego? Ostry zespół wieńcowy naśladujący zapalenie mięśnia sercowego, zapalenie mięśnia sercowego imitujące zawał – opis dwóch przypadków, „Choroby Serca i Naczyń” 2012, t. 9, nr 6.
Frycz-Kurek A.M., Buchta P., Szkodziński J., Stabilna choroba wieńcowa – epidemiologia, diagnostyka, wybór postępowania, „Choroby Serca i Naczyń” 2008, t. 5, nr 3.
Główczyńska R., Kukwa W., Opolski G., Choroby serca – powikłania u chorych na OBPS, „Pneumologia i alergologia polska” 2007.
Monastyrska E.M., Beck O., Psychologiczne aspekty chorób kardiologicznych, „Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu” 2014, t. 20, nr 2.
Zapolski T., Haratym-Zwolak A., Wysokiński A., Współczesne zasady diagnostyki zapalenia mięśnia sercowego i kardiomiopatii pozapalnej, „Folia Cardiologica” 2015, nr 10.